Nazwa jednostki: Gmina Świercze

Dane teleadresowe:

Urząd Gminy Świercze, ul. Pułtuska 47, 06-150 Świercze

e-mail: swiercze@op.pl

Strona www: www.swiercze.pl

Powierzchnia: 93,04 km²

Liczba mieszkańców: 4720

Położenie geograficzno-przyrodnicze: Gmina Świercze położona w zachodniej części powiatu pułtuskiego zajmuje 93,04 km2 co stanowi 11,22 % ogólnej powierzchni powiatu. Gmina Świercze graniczy z 5 gminami: z gminą Gzy, Winnica, Nasielsk, Nowe Miasto i Sońsk. W granicach gminy znajduje się 28 sołectw.Gmina leży w zasięgu oddziaływania miast: Pułtuska odległość 25 km, Płońska – 26 km i Nasielska – 9 km. Zewnętrzne komunikacyjne powiązania zapewniają drogi wojewódzkie nr 632 i 620 oraz magistralna linia kolejowa E - 65 Warszawa-Gdańsk.

Gospodarka, przemysł, rolnictwo, inwestycje: Wiodącą funkcją gminy jest rolnictwo rozwijające się na bazie gospodarstw indywidualnych. Wynika to z dotychczasowego charakteru zagospodarowania terenu gminy jak również z uwarunkowań sprzyjających rozwojowi tej funkcji. Rozporządzeniem Wojewody Ciechanowskiego Nr 12/96 z dnia 30 października 1996 roku został uznany za podlegający ochronie użytek ekologiczny o powierzchni 1,49 ha. Użytek ten stanowi lokalną ostoję zwierzyny zapewniającą schronienie, lęgowiska ( dla ptactwa ) oraz pożywienie. Położony jest w środkowo – wschodniej części gminy, na gruntach wsi Strzegocin, w leśnictwie Świercze. Objęty ochroną teren – cenny przyrodniczo i krajobrazowo - jest w przeważającej części podmokły i niedostępny. Brak możliwości uprawy oraz innego wykorzystania gospodarczego sprawił, że pozostał w stanie zbliżonym do naturalnego. Elementami wzbogacającymi krajobraz i podlegającymi ochronie są pomniki przyrody żywej ( pojedyncze drzewa i grupy drzew ) oraz pomnik przyrody nieożywionej (głaz narzutowy ). Obiekty te występują w różnych regionach gminy, w większości wchodzą w skład drzewostanów parkowych. Wszystkie pomniki przyrody mają dużą wartość przyrodniczą, są znaczącymi elementami krajobrazu wsi oraz terenów rolnych. Na terenie gminy Świercze pomniki przyrody występują w miejscowościach: Gaj- jesion wyniosły (teren parku), głaz narzutowy, Bruliny - 8 lip drobnolistnych (teren parku), Strzegocin - 2 lipy drobnolistne (przed kościołem ), jesion wyniosły, dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, Świerkowo - 2 drzewa białodrzewu ( teren parku ), klon srebrzysty. W celu ochrony głazu narzutowego o obwodzie 933 cm i wysokości 150 cm, który znajdował się na skraju wysypiska w miejscowości Gaj gmina zlikwidowała wysypisko i przeprowadziła rekultywację terenu.

Historia, dziedzictwo i kultura: O bogatej historii gminy świadczy mnogość stanowisk archeologicznych i obiektów zabytkowych. Najstarsze ślady osadnictwa człowieka na obszarze dzisiejszej gminy Świercze odnaleziono w Bylicach, jest to rdzeń mikrolityczny datowany jako mezolityczny ( ok. 5 tys. lat p.n.e. ). Ślady starożytnego osadnictwa znajdowano również w drodze powierzchniowych badań archeologicznych, w Wyrzykach, Klukowie, Gaju, Prusinowicach, Strzegocinie, Świeszewie i Brulinach. Domniemywać zatem należy iż, sieć osadnicza na omawianym terenie rozwijała się podobnie jak w innych terenach Mazowsza. Osiedlały się tutaj kolejno plemiona związane z kulturami: ceramiki grzebykowej, amfor kulistych i ceramiki sznurowej. Plemiona te pod wpływem przybyszów z południa zapoznawały się z hodowlą zwierząt i uprawą roli, co doprowadziło do osiadłego trybu życia. Przełomem w dziejach było wprowadzenie chrześcijaństwa, co wiązało się ze zmianą między innymi pochówków – zgodnie z zaleceniami kościoła zmarłych nie palono a jamę grobową okładano kamieniami. Do grobów jednak zgodnie z pogańskim zwyczajem, wkładano broń, ozdoby i przedmioty codziennego użytku ( ślady w Prusinowicach - X w., w Klukówku - XI w., w Świeszewie – XII w.). Pierwsze wspólnoty parafialne są datowane na XII-XIV wiek (parafia w Klukowie i Gąsiorowie). Od 1690 roku w Strzegocinie rezydowali Bernardyni, po których pozostał kościół i klasztor. Pierwsze zapiski dot. istnienia gminy pochodzą z XVII w., zamieszkiwała tu drobna szlachta, a w późniejszym okresie rozwijał się handel, głownie za sprawą sklepikarzy i szynkarzy. Siedzibą gminy były Gołębie, potem Klukowo a od 1954 roku Świercze.